نیروی دریایی در تمام دنیا به عنوان بازوی محوری هر کشور برای حفظ منافع در آبهای سرزمینی و فرا سرزمینی محسوب میشود و از این رو همواره نیرویی تجهیزات محور است که به سلاحهای بهروز نیاز دارد.
نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران یکی از حساسترین نیروهای مسلح کشور است. این نیرو در زمان آغاز جنگ تحمیلی و تنها پس از گذشت ۶۷ روز پس از شروع جنگ، سه عملیات بزرگ دریایی انجام داد و توانست نیروی دریایی عراق را منهدم و دو سکوی نفتی البکر و الامیه را نابود کند. عملیات مروارید که در ۷ آذر سال ۵۹ صورت گرفت نقطه عطفی در تاریخ عملیاتهای دریایی بود که این نیرو تنها با در اختیار داشتن ۱۲ فروند از موشکهای هارپون توانست کمر نیروی دریای عراق را با انهدام پنج فروند ناوشکن و یک فروند هواپیمای میگ ۲۳به طور کامل بشکند.
در سالهای اخیر، نیروی دریایی ماموریتهای بسیار مهمی را علاوه بر آبهای دریایی کشورمان در آبهای آزاد و بین المللی به انجام رسانیده که یکی از این ماموریتها مبارزه با دزدان دریایی در آبهای بین المللی است. وظیفه حفاظت از آبهای بین المللی به ناوگروه ۴۴ نیروی دریایی واگذار شده که این ناوگروه متشکل از ناوشکن الوند و ناو پشتیبانی رزمی بوشهر بوده که از اواسط مهرماه ۹۵ به منظور برقراری امنیت خطوط مواصلاتی و به اهتزاز درآمدن پرچم کشورمان ماموریت خود را در آبهای آزاد و بین المللی آغاز کرد.
نیروی دریایی ارتش برای تحقق این ماموریتها و تامین امنیت خلیج فارس و تنگه هرمز نیاز به تجهیزات و تسلیحات بومی دارد که در هنگام نیاز به صورت خودکفا و بومی از آنها استفاده کند.
اولین گزارش از این مجموعه به بررسی ناوشکن جماران اختصاص داشت که اولین ناوشکن ساخت ایران در کلاس موج است که با دانش تماما ایرانی ساخته و در سال ۱۳۸۸ تحویل نیرویدریایی ارتش شد؛ در این شناور از پیشرفتهترین نمونههای راداری، سامانههای پدافندی و موشکی از جمله موشکهای سطحبههوا و اژدرانداز استفاده شده و همچنین در کنار این تجهیزات جماران اولین ناوشکن ایرانی است که به باند فرود هلیکوپتر مجهز شده تا به راحتی بتوان در مواقع ضرور از بالگرد آن برای عملیاتهای مختلف استفاده کرد.
در دومین گزارش ناوشکن دماوند را بررسی کردیم که دومین کشتی جنگی کلاس موج و ساخت ایران است که در تاریخ ۱۸ اسفند ۹۳ به ناوگان شمال نیروی دریایی ارتش ملحق شد. این کشتی جنگی دومین ناو از کلاس موج است که بر مبنای ناومحافظهای کلاس الوند در بخش صنایع دریایی شهید تمجیدی ساخته شد و از مشخصات و تجهیزات و تسلیحات مشابه با همتای بندرعباسی خود ناو جماران بهره میبرد.
سومین گزارش هم به بررسی ناوشکن سهند پرداخته است که متن حاصل از آن را در ادامه مطالعه میکنید.
سهند سومین ناوشکن کلاس موج است که توسط کارخانجات نیروی دریایی ارتش طراحی و ساخته شده است. از سازه این کشتی در شهریور ماه سال ۱۳۹۱ رونمایی شد. این کشتی سومین نمونه از کلاس خود بوده و پس از جماران و دماوند (ولایت) طراحی و ساخته شده است. البته ناوشکن سهند ابتدا در کلاس الوند در نیروی دریایی فعالیت میکرد که در عملیات آخوندک در سال ۶۷ توسط موشکهای هارپون ناوگان آمریکا در خلیج فارس نابود و در دریا غرق شد.
بنابر اظهارات مقامات نظامی کشورمان نوع مواد به کار گرفته شده برای سازه این شناور جنسی مخصوص و ویژه با قابلیت رادارگریزی است. این کشتی جنگی به سامانههای الکترونیکی و دفاعی مدرن و بهروز، تجهیز شده است. همچنین ساخت سهند به لحاظ زمانی یک پنجم زمان ساخت ناوشکن جماران طول کشیده است.
طول ناوشکن سهند ۹۴ متر، عرض آن در حدود ۱۱ متر و ارتفاع آن در حدود ۱۶ متر تخمین زده میشود. تعداد دِکها (طبقات)، چهار دک در زیر و سه دک بالای دک اصلی قرار دارد. جغرافیای ماموریت این ناوشکن آبهای شور است. به همین دلیل به شدت نیازمند پشتیبانی و رسیدگی مستمر هستند. همچنین به منظور دریانوردیهای طولانیتر، علاوه بر یخچالهای بزرگتر، مخزنهای بیشتری برای ذخیره سوخت و آب در بدنه سهند ایجاد شده است و این ناوشکن تا ۱۵۰ روز دریامانی دارد.
گیربکسها (سیستم انتقال قدرت) سهند مانند جماران، جزو نخستین نسل از گیربکسهای جدید و بومی محسوب میشود. ترکیبی بودن گیربکسها، باعث بهبودیافتن عملکرد آنها شده و میتوانند همزمان با دو موتور بر روی یک شافت پروانه کوپل کنند. سیستم کنترل زاویه پروانه موتورهای سهند این امکان را برای آن ایجاد میکند که فرآیند سوختگیری و انتقال با یک واحد پشتیبانی به آسانی اجرا شده و در مدت زمان کوتاهی، سرعت این ناوشکن از کمترین سرعت به بیش از ۲۵ گره دریایی( ۴۷ کیلومتر در ساعت) یعنی بیشینه سرعت برسد.
سهند از یک سیستم محرک ترکیبی بهره میبرد که در شرایط متفاوت رزمی و وضعیتهای مختلف آب و هوایی، قابلیت حفظ تحرک خوبی را به این شناور میدهد. قابلیت رادارگریزی این ناوشکن را هم باید به سایر قابلیتهای این ناوشکن اضافه کرد.
تأمین برق این ناو از طریق چهار ژنراتور تقسیم شده که در دو محل مجزا قرار دارند. البته در سیستم برق این ناوشکن، تأمین نیازهای الکتریکی براساس نوع استفاده از دستگاهها، ولتاژ و فرکانس خاصی به کار گرفته می شود. دو ژنراتور همواره فعال و دو ژنراتور نیزدر حالت نیمه فعال هستند تا در صورت لزوم وارد مدار شوند.
تجهیزات دفاعی این ناوشکن از توپهای ضد سطحی و ضد هوایی، سامانههای موشکی و اژدرهای بومی به همراه پرتابگرهای آنها که بهینهسازی شده اند، آماده بهرهبرداری و تأمین امنیت شناورهای ایرانی و غیر ایرانی در آبها هستند. بُرد موثر این سلاحها، تا شعاع چهار کیلومتری وسعت دارد.
سامانه پرتاب توپ دور بُرد کمند یکی از بهترین سامانههایی تدافعی حاضر بر روی عرشه این ناو است که در هر دقیقه، چهار تا هفت هزار گلوله شلیک میکند.
طراحی و ساخت محل فرود بالگرد در عرشه کلاس موج ناوشکن سهند نسبت به کلاس الوند یکی دیگر از نقاط تمایز در این ناوشکن است.
امیر دریادار حسین خانزادی، فرمانده نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی در گفتوگو با خبرنگار حوزه دفاعی امنیتی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، در توضیح ویژگی عرشه این ناوشکن اظهار میکند که سهند اولیه خریداری شده از انگلستان، امکان پرواز و نشستن هلیکوپتر را نداشت، اما شناور فعلی عرشه بسیار مناسبی برای نشست و برخاست بالگردهای بسیاری بزرگ تا اندازههای ضد زیردریایی دارد.
شبکه تلویزیونی «یورونیوز» در گزارشی با اشاره به توانمندیهای این ناوشکن خبر از رونمایی و الحاق آن توسط فرمانده کل ارتش خبر داد.
پایگاه آمریکایی «نشنال اینترست»، درباره الحاق سهند به نیروی دریایی ارتش و ویژگیهای رزمی آن می نویسد که حتی اگر ناوشکن سهند آغازگر تنش میان تهران و واشنگتن نباشد، نمایش موفقیتآمیز قابلیتهای رادارگریزی این ناوشکن میتواند مایه شرمساری نیروی دریایی آمریکا شود.
پایگاه خبری «NRT» وابسته به کردستان عراق هم طی مطلبی در توئیتر از ویژگی رادارگریزی ناوشکن سهند پرده برداشت.